ĐẰNG SAU CON NGƯỜI PEP
‘Ta không thể làm vừa lòng tất cả mọi người; và cố gắng vươn tới hình ảnh mà người khác muốn ta trở thành thật chẳng để làm gì. Với tôi, quan trọng nhất là phải là chính mình.’
Pep Guardiola
Khi Chúa tạo ra Josep ‘Pep’ Guardiola, Người đã sử dụng chiếc khuôn ‘Cuộc đời được ban phước – sẽ được ban tặng mọi năng khiếu trên đời.’ Tôi không nhớ đoạn miêu tả ‘phụ nữ muốn được ở gần anh ta, đàn ông muốn được là anh ta’ vốn được dành cho ai, nhưng nó vẫn thích hợp với Guardiola cũng như chiếc quần với vòng eo 75 centimét vẫn vừa khít đến không tin nổi dù anh đã bước sang tuổi 41.
Guardiola được dẫn dắt CLB anh yêu quý, có mối quan hệ hạnh phúc và bền lâu với Cristina, là cha của ba đứa con nhỏ, đã tạo nên một điều mang đầy tính nghệ thuật và gây xúc động trong sự nghiệp đến mức truyền cảm hứng cho mọi người trên khắp thế giới – và đến giữa mùa thứ năm làm HLV, anh đã giành được 14 danh hiệu lớn. Quả là một cuộc đời hoàn hảo đến mức khó tin.
Tuy nhiên, ai cũng phải trải qua rất nhiều khó khăn mới đạt đến thành công – ngay cả con người phi thường này cũng vậy. Đằng sau tất cả tài năng, sự phong nhã và trí tuệ ấy, cuộc đời anh cũng gặp phải những rào cản lớn cùng những khoảng thời gian tồi tệ. Chẳng hạn như Guardiola từng bị mỉa mai rằng với vóc người ‘chưa đầy 50 kg’ cùng ‘dáng đi Charlie Chaplin’, anh sẽ không thể đạt đến trình độ đẳng cấp trong bóng đá; không những thế, anh còn phải chịu đựng 14 tháng khủng khiếp không được chơi bóng chuyên nghiệp vì chấn thương bắp chân. Chị gái Francesca nói về giai đoạn đó: ‘Khi gặp tôi, Pep vô cùng mệt mỏi và chán nản. Pep là con người độc lập, nhưng lần chấn thương ấy khiến nó ngày càng khép kín hơn’. Tệ hơn, một số người đáng lẽ phải trân trọng đóng góp to lớn của anh với nền văn hóa Catalan lại chỉ trích cá tính của anh bằng những hành vi lỗ mãng khiến anh bị tổn thương sâu sắc.
Vùng phụ cận sân Camp Nou – những người ở trong và ngoài CLB chuyên phát tán những lời đồn thổi– bắt đầu suy diễn rằng chỉ vì Guardiola ăn vận thời trang, đọc thơ, đến rạp chiếu phim và từng một lần sải bước trên một sàn diễn thời trang (giúp bạn anh là Toni Miró) mà có thể đội trưởng Barça là dân đồng tính. Guardiola hay bất kỳ ai biết suy nghĩ đều hiểu đồng tính không phải là một điều sỉ nhục, nhưng đây là thông tin không chính xác và cố tình được sử dụng nhằm chống lại anh.
Vào thời điểm đó, tôi đến Camp Nou phỏng vấn Bobby Robson, khi đó đang là HLV của Barcelona, và tôi vốn đã rất ngưỡng mộ lối chơi của Guardiola. Tôi hỏi vài nhà báo Catalan về chấn thương của người đội trưởng, mong được biết rõ hơn về vấn đề cũng như ngày anh trở lại đội bóng. Tất cả không trừ một ai đều thì thầm cay độc về lối sống của chàng cầu thủ và về những vấn đề mà nó có thể đã gây ra cho anh. Họ còn đi xa hơn thế, nhưng tôi không định nhắc lại những suy diễn vô căn cứ của họ.
Đó cũng là anh chàng mà khi chỉ mới sáu tuổi, đã đi không biết bao nhiêu chuyến xe buýt kéo dài tới ba tiếng đồng hồ từ vùng quê đến sân Camp Nou để xem các trận bóng, và thường quá nửa đêm mới về đến nhà; đã bước trên con đường từ cậu bé nhặt bóng tới đội trưởng rồi trở thành nhà vô địch.
Khi thực hiện một lần phân tích cuối cùng về những gì mình đã làm được trong sự nghiệp của mình ở sân Camp Nou của Pep, không gì có thể lấy đi ký ức hân hoan của anh về quãng thời gian làm HLV dẫn dắt đội bóng yêu quý bước lên đỉnh cao vinh quang, cũng như một cầu thủ 16 lần đoạt cúp. Tuy nhiên, không thể chối bỏ sự thật rằng cuối cùng anh đã rời CLB Barcelona trong hình ảnh một cầu thủ buồn bã và gây thất vọng. Lời tạm biệt của anh vào tháng Tư năm 2001 rất nhã nhặn và rành mạch, nhấn mạnh khao khát của anh là thu thập thêm kinh nghiệm bằng cách sống và làm việc ở nước ngoài, nhưng Guardiola hết sức nghi ngờ những người đang điều hành CLB thời điểm đó và cảm thấy mình bị đánh giá thấp. Anh đã tự ra đi trước khi bị ép buộc.
Trong số tất cả tài năng mà chàng cầu thủ đầy đam mê này được ban tặng, thứ quan trọng nhất có lẽ là nỗ lực không ngừng nghỉ. Có thể chắc chắn một điều là Pep sẽ chiến thắng. Một người bạn của anh và tôi từng viết email cho Guardiola thông báo rằng mình vừa được thăng chức. Người bạn này rất thích thú nhưng không hề ngạc nhiên khi nhận được thư trả lời: ‘Chúc mừng! Nhưng đừng vội nghỉ ngơi nhé!’.
Guardiola đã chứng tỏ cho tất cả các nhà chiêu mộ và cầu thủ đàn anh thấy rằng họ đã sai khi nghi ngờ anh vì vẻ ngoài mảnh khảnh của mình; anh chiến đấu như loài thú dữ để bác bỏ tất cả và cuối cùng đã hoàn toàn rũ bỏ được lời buộc tội rằng anh đã dùng nandrolone khi chơi bóng ở Ý; và anh rời CLB mình yêu quý vì không muốn làm một con tốt trong tay những người mà anh đã không còn kính trọng.
Đó là một hành động liều lĩnh, nhưng giờ đây anh đã là HLV thành công nhất trong lịch sử Barça và chứng tỏ được rằng sự chính trực và thành công hoàn toàn có thể song song tồn tại trong thế giới bóng đá khắc nghiệt này.
Pep không phải thiên thần. Anh cũng rất mãnh liệt, viển vông và khó chiều – trong tiếng Tây Ban Nha là pesado.
Quá trình Pep làm cầu thủ ở Barcelona có rất nhiều điểm nổi bật; những gì anh đạt được và cách anh đạt được chúng cho thấy rất nhiều điều về người dẫn dắt CLB xuất sắc nhất thế giới, nhưng tôi sẽ lấy hai mùa giải vàng đầu tiên làm đại diện của thành công ban đầu của anh. Tôi muốn nêu bật điểm tương đồng giữa những gì đã xảy đến với Pep khi anh còn là một cầu thủ trẻ dưới thời Johan Cruyff và những gì anh có thể tự làm được khi đó với tư cách một HLV mới vào nghề. Khuôn mẫu lặp lại rất kỳ lạ và đây cũng chính là những năm tháng hình thành nên con người mà chúng ta thấy ngày hôm nay: tài năng, dám đương đầu với mọi trở ngại, trưởng thành trước tuổi và có thể ra lệnh cho người khác.
Nếu trộn một ít gien của Sergio Busquets, Matthias Sammer, Cesc Fàbregas và Roy Keane, cộng với tầm nhìn siêu việt, ta sẽ được Guardiola. Ngày nay, khi anh ở đỉnh cao phong độ thì giá chuyển nhượng sẽ ở trong khoảng từ 40-50 triệu bảng.
Pep là một cầu thủ thiên tài. Có thể không phải là một thiên tài 24 carat nguyên chất bởi một vài kỹ năng của anh không bằng được những kỹ năng khác – tốc độ chạy không sánh được với tốc độ suy nghĩ, chân trái không sánh bằng chân phải – nhưng một số kỹ năng của anh cũng chẳng hề thua kém bất kỳ ai đã đừng chạm chân vào quả bóng.
Những năm tháng đỉnh cao của Guardiola có lẽ là sau khi anh được Cruyff và trợ lý của ông là Carles Rexach đề bạt vào Đội hình Trong mơ (Dream Team). Thông thường, Cruyff sử dụng đội hình 3-4-3 trong đó chân sút chủ đạo, ở đây là Guardiola, ở giữa trung tuyến, che chắn cho ba hậu vệ, hỗ trợ phòng thủ khi cần thiết nhưng trên hết là khởi động lại thế tấn công càng nhanh và hiệu quả càng tốt khi giành lại bóng.
Guardiola có hai điểm nổi bật trong vai trò một cầu thủ. Một là anh có thể chuyền bóng từ khoảng cách 40 mét cho đồng đội đánh đầu và thường xuyên chuyền cho Romario, Hristo Stoichkov, Michael Laudrup và Rivaldo để ghi bàn cho Barça.
Thứ hai là khả năng phân tích thế trận, bao gồm: biết được khi nào các đồng đội xung quanh là Eusebio và José Mari Bakero sẽ lấy bóng từ đối phương; có mặt ở vị trí thích hợp để nhận hoặc giành bóng và xác định đường chuyền chạm một lần.
16 chiếc cúp mà anh giành được bao gồm 6 danh hiệu vô địch La Liga và chiến thắng mở màn Cúp Châu Âu của Barcelona tại Wembley vào năm 1992, nhưng sự hiện diện của anh tại Barça mới chính là thắng lợi đầu tiên.
Pep chuyển từ Santpedor, ở sâu trong vùng quê Catalan cách Camp Nou hơn một giờ đồng hồ, đến sống tại ngôi nhà trang trại ở ngay sau sân Gol Nord của Camp Nou, nơi Teddy Sheringham và Ole Gunnar Solskjær ghi những bàn thắng nổi tiếng cho MU trong trận chung kết Champions League năm 1999.
Santpedor là một thị trấn nhỏ xinh xắn, phần lớn vẫn làm nông nghiệp. Một phần tên của nó có nghĩa là ‘vùng đất vàng’, khá hợp lý khi xét đến sự nghiệp sau này của Guardiola. Tính khiêm nhường và thứ tự tuổi tác ở nơi đây là rất quan trọng, đến độ dù Guardiola thành công xuất sắc đến vậy nhưng trang web của thị trấn chỉ xếp anh ở hạng 11 trên 11 người nổi tiếng xuất thân từ vùng quê này. Tôi rất muốn nói rằng 10 người còn lại là các nhà vật lý hạt nhân, những triệu phú hảo tâm, Dean Martin và Sophia Loren, nhưng không phải. Đoạn miêu tả anh chỉ tóm gọn trong các thành tích thi đấu của anh (ở Camp Nou, kết thúc từ 10 năm về trước) và tuyên bố rằng anh được tự do ở quê nhà của mình từ tháng 10 năm 2009. Có lẽ Guardiola phải làm được nhiều hơn việc đoạt 14 chiếc cúp chỉ trong vòng bốn năm, giành hai cúp Champions League và giữ vai trò HLV thành công nhất trong lịch sử Barcelona thì mới có thể được thăng hạng trong danh sách này.
Mẹ của anh, bà Dolores, nhớ lại ngày Pep và cha mẹ anh nghe theo tiếng gọi từ sân Camp Nou. ‘Khi ấy tôi buồn và khóc rất nhiều. Giống như thể họ đánh cắp đi đứa con của chúng tôi vậy. Chúng tôi thấy rất khó khăn và nó cũng vậy.
‘Ngày đưa nó đến La Masia, chúng tôi nhìn ra cửa sổ phòng nó và nó nói, ‘Mẹ ạ, thứ đầu tiên con nhìn thấy mỗi sáng thức dậy sẽ là sân bóng.’ Nó đã khởi đầu ở Barça như vậy.’
Tuy nhiên, ban đầu các nhà tuyển quân của Barcelona rất nghi ngờ khả năng của Pep. Một trong những người từng trải nhất trong số họ là ngài Oriol Tort quá cố đã trở về từ chuyến tuyển quân ở Manresa (CLB địa phương nơi Guardiola bắt đầu những bước đi đầu tiên) với phán quyết ‘cậu ta di chuyển y như Charlie Chaplin’. Họ không bị sa thải.
Carlos Naval, người hiện vẫn đang ngồi ở băng ghế huấn luyện trong các trận của Barça, có lẽ đã có ý kiến khác. Ông hồi tưởng lại: ‘Cậu ấy không cao lớn hay cực kỳ khỏe mạnh, nhưng chơi bóng như thiên thần vậy. Cậu ấy có tầm nhìn rất tốt cùng khả năng đoán định xuất sắc.
‘Mọi người ở La Masia hỏi tuổi Pep và khi tôi bảo rằng Pep mới chỉ 11 tuổi, họ không tin rằng cậu ấy có thể đá giỏi đến thế. ‘Không thể có phép màu như vậy,’ họ nói. Tôi bảo họ hãy cứ ra sân xem cậu ấy tập.’
Luis Milla cuối cùng cũng chuyển từ Barça sang Real Madrid, để lại vị trí trung tâm cho Guardiola trẻ tuổi nắm giữ lâu dài. Milla vẫn nhớ những bước đi đầu tiên ở CLB của cậu bé đến từ Santpedor. ‘Đến La Masia khi mới 13 hay 14 tuổi là rất khó khăn đối với Pep. Cậu ấy đến từ một thị trấn nhỏ, một số người như cậu ấy đã không trụ lại được và trở về nhà sau một thời gian, nhưng Pep thì rất trưởng thành so với tuổi.’
Cầu thủ của Đội hình Trong mơ là Guillermo Amor hiện đang đứng đầu Ban phát triển cầu thủ trẻ của Barça, nhưng đã chơi bên cạnh Guardiola trong suốt sự nghiệp của anh tại Camp Nou và thừa nhận: ‘Một số người lo rằng Pep quá gầy và sẽ không đạt được chiều cao lý tưởng, nhưng cậu ấy là một cầu thủ giỏi, có thể đọc được thế trận tốt hơn bất kỳ bạn cùng lứa nào. Họ đã cho cậu ấy thời gian để trưởng thành và phát triển.’
Nhìn từ góc độ bao quát này, những nghi ngại về vóc người và thể lực của một tài năng trẻ Catalan là rất kỳ quặc. Xavi, Pedro, Messi, Iniesta, Mata, Agüero và Alves đều là những tài năng xuất chúng, và có lẽ trong lịch sử bóng đá chưa bao giờ ‘ông lớn nhỏ con’ này lại tự hào đến vậy. Có lẽ trường hợp năm 1990 cần được đặt vào một bối cảnh nào đó.
Johan Cruyff luôn sẵn sàng nâng hạng cho những cầu thủ có sự tự tin, tầm nhìn và độ chính xác, nhưng lúc đó vẫn là giai đoạn đầu trong triều đại của ông và Barça thì vẫn chưa có mấy tiếng tăm so với ngày nay. Khi Cruyff gia nhập Barça năm 1988, họ mới chỉ vô địch hai lần trong suốt 28 năm trước đó.
Vì vậy, với việc Cruyff phải mất ba năm mới giành được danh hiệu vô địch Tây Ban Nha, chiếc ghế của ông đã bị đe dọa khi vào tháng 10 năm 1990, Ronald Koeman đâm trúng gót chân Asin của ông trong một thất bại trước Atlético Madrid.
Cruyff tìm đến chủ tịch của mình là Josep Núñez và đề nghị lấy Jan Molby của Liverpool làm người thay thế. Cuộc thảo luận diễn ra tồi tệ. Núñez không hài lòng với thể hình và tuổi tác của Molby cùng việc anh chơi ở vị trí khác Koeman.
Trong khoảng bốn hay năm ngày, mọi việc giậm chân tại chỗ. Cruyff quay lại nói với ông sếp thất thường của mình: ‘Chúng tôi đã suy tính lại. Hãy gia hạn cho tôi và Carles (Rexach, trợ lý của ông) hợp đồng một năm. Thay vì mua cầu thủ, chúng tôi sẽ sử dụng Alexanco (người cuối cùng đã đeo băng đội trưởng Barça trong chiến thắng của họ tại Cúp Châu Âu năm 1992, nhưng khi đó mới chỉ là cầu thủ dự bị) chơi ở phía sau nhiều hơn và đôn một người mới là Guardiola lên từ đội trẻ Barça.’
Ngày nay, một quyết định như vậy chắc chắn sẽ là nguyên tắc tiêu chuẩn. Dani Alves có một câu châm ngôn là ‘fútbol es para listos’ – bóng đá là dành cho những người thông minh. Giả thuyết của anh là những người thấp bé như anh, Xavi, Iniesta và Messi cần phải thông minh hơn những kẻ cao 2 mét, có thể chạy nhanh và nhảy cao nhưng phải đọc sách hướng dẫn mới biết cách kiểm soát bóng hay chơi bóng một chạm. Chính vì vậy mà ở mắt cá chân của chàng cầu thủ Brazil này có hình xăm chú chim hoàng yến Tweety Pie trong phim hoạt hình với một thanh kiếm sau lưng, chuẩn bị xẻ thịt Mèo Sylvester. Alves gọi đó là sự trả thù của những anh chàng nhỏ con.
Tuy nhiên, ở một thời đại khác, quyết định đôn Guardiola lên đội hình chính của Cruyff lại là phép thử cho giả thiết rằng tài năng, tầm nhìn và trí thông minh chứ không phải kinh nghiệm hay tầm vóc mới hình thành nên nền tảng cho triết lý bóng đá của Barcelona.
Một ví dụ về việc hệ thống vẫn không hoạt động và nhiều năm sau sẽ thất bại tương tự như với Cesc Fàbregas và Gerard Piqué là ban đầu, Cruyff không hề nhìn ra Guardiola trong CLB – dù Rexach đã nói với ông rằng cậu bé này đáng để họ đặt cược tương lai của mình.
Rexach hồi tưởng: ‘Johan đến xem Barça B đá vào một ngày Chủ nhật (cuối năm 1989) để quan sát Pep, nhưng ông được biết rằng Pep không chơi cho Barça B mà là cho đội trẻ (Juvenil A). Tôi giải thích rằng Pep vẫn còn ở đội trẻ vì cậu ấy quá nhỏ bé và gầy gò. Johan xem xét rồi quyết định cho cậu vào đội B và luyện tập thường xuyên với đội hình chính.’
Cuối cùng, vào tháng Một năm 1990, Guardiola đã đặt bước tiến lớn trước Oviedo. Anh được vào đội hình chính thức, dù chưa thuộc danh sách được ra sân nhưng đó vẫn là một khoảnh khắc ý nghĩa với anh chàng trông vẫn như 15 tuổi mà thực ra vừa tổ chức sinh nhật lần thứ 19. Cuối tuần đó, Guardiola trả lời đài địa phương TV3: ‘Tôi đá ở trung tuyến với vị trí Số 4 hoặc Số 6. Tôi là một cầu thủ thiên về kỹ thuật và cố gắng chơi đơn giản. Tôi chuyền bóng chứ không thực hiện quá nhiều đường bóng phức tạp.’
Anh không gọi tên các vị trí trong đội hình theo cách truyền thống – tiền vệ trung tâm, hậu vệ cánh phải, tiền vệ cánh trái – mà anh gọi số của các vị trí theo kiểu Ajax. Thêm vào đó, triết lý bóng đá của anh có thể được tóm gọn trong một cụm từ ngắn gọn là ‘chơi đơn giản, chuyền bóng và không thực hiện quá nhiều đường bóng phức tạp’. Hãy ghi nhớ cụm từ này nếu bạn thực sự muốn hiểu rõ về Pep Guardiola.
Tiếp theo là lần đầu ra mắt của anh. Đó là vào tháng 12 năm 1990, tuần 15 của mùa giải La Liga và tiếp đội khách Cádiz, mang theo một trong số ít những cổ động viên say rượu ồn ào ở Tây Ban Nha – đến từ cực tây nam xa nhất của Andalucia.
Guardiola rất nghiêm túc và tập trung trong suốt 90 phút thi đấu với chiến thắng 2-0 và rồi biến cố xảy ra. Giữa trận ra mắt ấy và lần xuất hiện tiếp theo của anh là 14 trận – và một cú sốc tim ngừng đập của HLV.
Cruyff bắt đầu có những cơn đau ngực sau khi Barça thắng Valladolid 5-1 vào ngày 23 tháng 2 năm 1991, và vào ngày 27 tháng 2, ông được cấp cứu tại bệnh viện. Ông chỉ thực sự quay lại băng ghế huấn luyện trong một chuyến đi tới Castellón trên Jornada 30 nơi đóng quân của đội hình chính đã kiệt quệ. Không có Alexanco, Stoichkov, Txiki Begiristain, Bakero hay Nando. Tuy nhiên, đây vẫn là trận bóng đầu tiên ở sân khách của Cruyff từ khi ông bắt đầu bị bệnh tim. Rexach bảo các cầu thủ: ‘Thắng trận này là coi như xong việc – ta sắp chạm đến cúp rồi.’ Pep đá trong suốt 90 phút, họ thắng 1-0.
Ở hai trận tiếp theo, một trận thắng Sevilla và một trận hòa 1-1 ở Mallorca, Pep vẫn giữ vị trí của mình ở trung tuyến. Nhưng đó là tất cả cho mùa giải đầu tiên, kết thúc với chức vô địch đầu tiên của Cruyff. Với chàng cầu thủ trẻ, biểu tượng của La Masia, che chắn cho bốn hậu vệ ở vị trí chốt, Barça đã đá bốn trận, thắng ba và hòa một. Những lần xuất hiện ấy không mang lại cho anh chiếc huy chương nào, nhưng anh đã góp phần trong danh hiệu thứ tư của Barça trong suốt ba thập kỷ.
Họ đã đoạt cúp dù bị đánh bại 4-0 tại Cádiz, bởi tối hôm sau một bàn thắng nhờ John Aldridge đã hoàn thành một cú lội ngược dòng ngoạn mục cho Sociedad trước Atlético Madrid, mang lại danh hiệu cho Barcelona.
Barça bị MU của Alex Ferguson đánh bại trong trận chung kết Cúp UEFA, nhưng sáng hôm sau ở sân bay Rotterdam, chủ tịch Josep Núñez hứa: ‘Quả là một thất vọng khi để thua một danh hiệu như thế này, nhưng chúng ta sẽ không phản ứng theo cách tiêu cực tầm thường. Các cầu thủ ở Barça B đã cho thấy chẳng việc gì phải lo lắng – những người như Pinilla, Guardiola và Herrera chính là tương lai. Họ thật phi thường.’
Thời đại của Guardiola đã bắt đầu. Cũng giống như thành công vang dội mà Sergio Busquets sẽ có được dưới sự chỉ đạo của HLV Guardiola – từ giải hạng ba đến chung kết World Cup chỉ trong vòng ba năm – Pep thăng tiến vùn vụt.
Ngay lập tức anh đã là thành phần chủ chốt trong Đội hình trong mơ của Cruyff. Họ được đặt tên theo đội bóng rổ Mỹ bao gồm các siêu sao của giải NBA – Charles Barkley, Michael Jordan, Magic Johnson và những người khác – hứa hẹn mang đội ngũ xuất sắc nhất lịch sử môn thể thao đó đến giải Olympics Barcelona tiếp theo.
Ngay trước mùa hè Olympic 1992 ấy, Guardiola, khi ấy vẫn chỉ là một cậu bé, đang chuẩn bị cho trận chung kết Cúp Châu Âu ở Wembley. Anh nói: ‘Chúng ta phải tỏ ra thật xấc xược và mạnh mẽ. Trong các trận chung kết, chính nỗi sợ hãi hay e dè sẽ đánh bại chúng ta. Điều tồi tệ nhất có thể xảy ra tại một trận bóng kiểu này là không ai muốn thử, ghi bàn hay chịu trách nhiệm giành chiến thắng vì tâm lý chi phối các lựa chọn của họ. Chúng ta phải dũng cảm. Chắc chắn là vài giờ trước trận bóng tôi sẽ rất hồi hộp, nhưng chúng ta phải thể hiện được khả năng và bản lĩnh của mình.’
Từng câu chữ đều có thể được lấy ra từ buổi nói chuyện với đội của anh trước giải Wembley 2011. Khi đó anh 21 tuổi, đây là trận chung kết quan trọng đầu tiên của anh, vậy mà anh đã ăn nói như một vị tướng dạn dày trận mạc.
Đó chính là Pep.
Barça chiến thắng vẻ vang sau cú ghi bàn xuất sắc của Koeman ở phút thứ 111. Ở Catalonia có lộn xộn trong nhiều ngày liền. Real Madrid liên tục nhắc nhở Barça rằng Cúp Châu Âu là một đảng kín của Castilia từ năm 1955, nhưng cuối cùng những kẻ ăn chực lại được đưa vào danh sách khách mời. Vào thời điểm đó, cúp được CLB trao rất trịnh trọng ở Plaҫa de Sant Jaume, trung tâm khu Gothic cổ đại của Barça. Tất cả mọi người đều có khoảnh khắc vàng của mình, nhưng chàng trai 21 tuổi Josep Guardiola được tung hô nhiệt thành nhất.
15 năm trước đó, không lâu sau cái chết của Franco, nhà lý luận và chính trị gia Catala Josep Tarradellas, người đã được dân chúng gọi là ‘Tổng thống vắng mặt’ vào năm 1954, quay trở lại trong vai trò đứng đầu Quốc hội Catala mới được công nhận. Trên cùng chiếc bao lơn mà các cầu thủ Barça sẽ đứng vào ngày 21 tháng 5 năm 1992, Tarradellas hô vang: ‘Ciutadans de Catalunya: ja sóc aquí!’ Hỡi người dân Catalonia – Tôi đã về đây!
Guardiola không được phép tham dự nhưng đã được Tarradellas truyền cảm hứng và hét lớn: ‘Hỡi người dân Catalonia – giờ thì các bạn đã có nó rồi đây!’ Ngay lập tức anh trở thành một vị thánh kiêm diễn viên hài mãi mãi ở Catalonia.
‘Tôi đã chuẩn bị sẵn câu nói ấy,’ anh thừa nhận sau đó. ‘Tôi cũng đã đặt máy quay ghi lại trận đấu và sẽ xem lại nó hàng triệu lần cho đến lúc già.’
Tuy nhiên, ở trong nước thì Barça vẫn đang ở trong một cuộc hỗn chiến và phải đối đầu với địch thủ cay cú là Espanyol.
Đội hình trong mơ thi đấu không biết mệt mỏi, ghi sáu bàn ở Valladolid và bốn bàn ở Sarria trước đội tuyển Espanyol của Javier Clemente mà không nhường bước dù chỉ một lần.
Clemente từ chối không thực hiện pasillo hay màn chúc mừng danh dự truyền thống cho các nhà vô địch châu Âu mới đăng quang mà sau đó lại chê bai: ‘Cruyff không xứng đáng có được hành lang, hay cầu thang hay thảm chùi chân. Theo tôi, ông ta là một người thô lỗ và vô học.’
Dù chỉ còn 10 người trên sân trong hơn một giờ đồng hồ vì thẻ đỏ của Nando, Barça vẫn đánh bại được Espanyol. Trước trận đấu, Guardiola bình luận: ‘Các đội bóng xuất sắc luôn đoạt cúp rồi trong 24 giờ sau đó đã sẵn sàng chiến đấu cho danh hiệu tiếp theo. Tôi muốn La Liga, nếu họ mang Cúp Nhà vua trở lại thì tôi cũng muốn đoạt được nó, và nếu họ tổ chức một trận đấu giao hữu thì tôi cũng muốn giành chiến thắng. Còn nếu tôi ở trong đội tuyển Olympic thì tôi muốn chúng tôi giành được huy chương vàng.’ Ngày sinh ghi trên hộ chiếu cho thấy anh mới chỉ 21 tuổi. Lời nói của anh lại cho thấy điều khác hẳn.
Với một trận đấu còn lại, Real Madrid đang dẫn trước Barcelona một điểm.
Barça dễ dàng giành chiến thắng 2-0 trước Athletic Bilbao, trong khi Madrid thua 3-2 trước Tenerife dù đã dẫn trước 2-0 chỉ sau nửa giờ đầu tiên. Tenerife ghi bàn thắng thứ ba khi trận đấu chỉ còn 13 phút và ở sân Camp Nou, 100.000 chiếc máy thu bán dẫn được ném lên không trung. Đội bóng trong mơ đã liên tục giành danh hiệu La Liga và vô địch châu Âu.
Vào thứ tư ngày 10 tháng 6, Guardiola xuất hiện trên trang bìa tờ El Mundo Deportivo cùng chiếc cúp châu Âu và dòng chữ: ‘Guardiola: el héroe más joven que jamás tuvo el club azulgrana’ –Guardiola: người hùng trẻ tuổi nhất mà Barça từng có.
Không biết vì tình cờ hay do số phận mà Qatar – nơi sau này Guardiola sẽ chơi và gây nhiều tranh cãi khi đóng vai trò đại sứ khi họ giành quyền đăng cai World Cup 2022 một cách lố bịch – lại nằm trong hiệp hội bóng đá Olympic của Tây Ban Nha. Tây Ban Nha thắng Colombia, Ai Cập và Qatar trên đường đến trận tứ kết trước Italia, và cũng đã giành chiến thắng 1-0 nhờ người bạn tốt của Guardiola – tiền đạo Kiko của Atlético Madrid.
La Furia Rojita sau đó đã đánh bại Ghana trong trận bán kết trên sân Mestalla của Valencia (khi đó có tên là sân vận động Luis Casanovas) trước 15.000 cổ động viên. Trước trận chung kết, đội tuyển Tây Ban Nha chuyển tạm vào ở khách sạn Rey Juan Carlos, cách sân Camp Nou khoảng 10 phút đi bộ – tiện nghi năm sao cho các ngôi sao đầy bất ngờ của hạm đội Olympic Tây Ban Nha. Các cầu thủ khác rất vui mừng khi được biệt lập, nhưng Guardiola thừa nhận rằng khi đã rời bỏ Valencia, căn cứ của họ trong suốt Thế vận hội, thì anh muốn ‘trải nghiệm’ ở làng Olympic dọc bờ biển hơn.
Đêm trước trận chung kết, Guardiola trả lời tờ El Mundo Deportivo: ‘Chúng tôi rất thoải mái và tự tin sẽ giành huy chương vàng ở trận chung kết, nhưng chúng tôi cũng không thể đánh giá thấp đối thủ, vẫn chưa làm được gì cả. Chúng tôi thật sự coi họ là đối thủ đáng gờm.’
Khi đó anh thật sự nghĩ vậy và giờ đây nó vẫn là câu thần chú của anh.
Trước trận đấu, anh tiết lộ thêm về động cơ thúc đẩy mình. ‘Không ai tin vào chúng tôi, không ai ủng hộ chúng tôi, nhưng dần dần từng chút một mọi người đang bắt đầu nhận ra rằng chúng tôi chơi rất khá. Giờ thì tôi dám chắc rằng ít nhất 60.000 người sẽ đến cổ vũ chúng tôi ở Camp Nou vì lấp đầy sân sẽ là điều không thể.
‘Đây là một khoảnh khắc cực kỳ quan trọng khi được tham dự vào ngày hội thể thao thế giới này. Tôi không tưởng tượng được có vận động viên nào lại không cảm thấy tự hào khi được thi đấu ở đây. Được tham gia Thế vận hội Olympic thì có bị mất vài kỳ nghỉ cũng chẳng đáng gì. Có mặt tại buổi lễ khai mạc là một khoảnh khắc rất đặc biệt đối với tôi, và tôi nhắc mình phải tận hưởng những cảm xúc ấy bởi tôi sẽ không bao giờ được mặc bộ đồng phục Olympic của đội tuyển Tây Ban Nha nữa. Thật khó có thể diễn tả thành lời cảm xúc mãnh liệt ấy.’ 16 năm sau, Leo Messi sẽ hưởng lợi từ niềm tin mạnh mẽ của Guardiola vào những gì anh nói khi đó.
Là một người Catala đầy tự hào, Pep đủ thông minh để đoán định rằng người dân Barcelona sẽ không hoàn toàn ủng hộ Tây Ban Nha, ngay cả trong trận chung kết Olympic ở Camp Nou. ‘Không thể có nhiều hơn 60.000 người,’ anh dự đoán. Đây là một sai lầm hiếm hoi của Guardiola – trên thực tế, anh đoán sai một khoảng rất lớn.
Tây Ban Nha đánh bại Ba Lan, ban đầu bị dẫn trước 1-0 rồi gỡ hòa 2-2 khi chỉ còn 14 phút, khi đó có 95.000 người gào thét cổ vũ cho họ– bao gồm cả Vua và Hoàng hậu, hai người đã đi vội từ Sân vận động Olympic trên đồi Montjuïc khi nghe tin Ba Lan đang thắng thế sau hiệp một.
Khoảng chín phút sau khi Vua Juan Carlos ngồi xuống ghế của mình ở trung tâm khán đài và đám đông bớt hỗn loạn một chút, Guardiola thực hiện cú đá phạt trực tiếp từ cánh trái khiến bóng bay đến ngay trước mặt Abelardo để cầu thủ này ghi bàn. Tivi có chiếu một hình ảnh đặc biệt của Vua và Hoàng hậu, vui mừng vì bàn thắng nhưng kinh ngạc trước tiếng reo hò của cả sân Camp Nou chúc mừng Tây Ban Nha. Juan Carlos quay sang Sofia và chỉ ra phía khán đài rộng lớn phía trên và xung quanh ông: ‘Hãy nhìn xem!’
Từ khi Franco lên nắm quyền một cách tàn bạo vào cuối những năm 1930 và nhẫn tâm duy trì nó, có lẽ đây là dấu hiệu đầu tiên cho thấy rằng nhiều vùng của Catalonia có thể tự hào về các thành tích của Tây Ban Nha. Ít nhất, miễn là có những người Catala như Guardiola, Txapi Ferrer, thủ môn Toni và tiền đạo Tony Pinilla trong đội. Kiko
bằng cách nào đó đã ghi bàn thắng quyết định ở phút thứ 91 và trọng tài thổi còi kết thúc trận đấu gần như ngay sau khi anh thực hiện cú sút.
Khi tán dương hai người Catala là Guardiola và Ferrer, những người đã giành cúp quốc gia, Cúp Châu Âu và huy chương vàng Olympic trong một mùa giải, Francesc Perearnau của tờ Mundo Deportivo tiên đoán: ‘Chưa cầu thủ Catala nào trong lịch sử FC Barcelona giành được nhiều thành tích đến vậy trong một mùa giải. Cả hai người đều là trụ cột của đội bóng với đầy sự nghiêm túc và tự tin, cùng với một chút thiên tư.
Nhưng quan trọng nhất là họ đã mang tâm lý của kẻ chiến thắng đến cho đội, một tâm lý có thể lan truyền cho cả thế hệ.
‘Bên cạnh lòng dũng cảm và cảm xúc của đội ngày hôm qua, Tây Ban Nha đã đi đến và chiến thắng trận chung kết bởi tâm lý vô địch mới có được ấy đã cho phép họ tiếp cận mỗi trận đấu với một tâm trí đặc biệt. Điều tuyệt vời nhất là giờ đây hai người họ có thể dành cả phần còn lại của cuộc đời mình để khám phá và cải thiện nó.’
Chính Pep đã nói: ‘Nói chung tôi không thấy tấm huy chương vàng này là đáng giá, nhưng thắng Ba Lan trong trận chung kết là một trải nghiệm mà tôi sẽ không bao giờ có thể có được ở Thế vận hội Olympic một lần nữa, vì vậy chắc chắn rằng phải vài năm nữa tôi mới thấm thía được giá trị chính xác của tấm huy chương đang nặng trĩu trên cổ tôi lúc này.’
Anh sẽ có cảm giác tương tự với những khoảnh khắc rất thông thường trong suốt sự nghiệp Barça của mình. Thêm bốn danh hiệu quốc gia Tây Ban Nha, hai Cúp Tây Ban Nha, cúp C2, Siêu Cúp Châu Âu và Tây Ban Nha; ngay cả khi phép màu của Cruyff đã không còn thì vẫn có những thành công quan trọng dưới thời Louis van Gaal và Bobby Robson.
Chấn thương đã khiến anh không thể tham dự World Cup ở Pháp khi Tây Ban Nha để thua thê thảm trước Nigeria, và sự thù địch giữa Javier Clemente và bất kỳ điều gì liên quan đến FC Barcelona là lý do chính khiến anh không được chọn đi thi đấu ở Euro 96. Clemente quả là dại dột.
Tài năng của anh xứng đáng được nhiều hơn 47 lần góp mặt và điều đó phần nào giải thích thế yếu của Tây Ban Nha trong thời đại của Guardiola. Một mình anh không thể làm cho họ trở thành nhà vô địch châu Âu hay thế giới, nhưng sự vắng mặt của anh cũng mang lại nhiều hậu quả.
Xương sống của đội tuyển Tây Ban Nha là: đồng đội của Guardiola là Andoni Zubizarreta giữ cầu môn, người khổng lồ Fernando Hierro là hậu vệ quét, Guardiola ở trung tâm khu vực trung tuyến và một trong những cầu thủ xuất sắc nhất mọi thời đại của châu Âu là Raúl giữ vai trò tiền đạo. Trận tứ kết phụ là phần thưởng nhỏ.
Hierro, một huyền thoại Madrid, vẫn là người hâm mộ trung thành của Guardiola. Anh hồi tưởng: ‘Pep, với tất cả khả năng kỹ thuật và sức ảnh hưởng của mình, là không thể thiếu được trong đội tuyển quốc gia.’
Míchel, sau này là đối thủ của Guardiola khi giữ vai trò HLV của Getafe, chỉ ra rằng ‘Pep rất hiếu động khi chơi bóng đá. Anh ấy thường nói không ngừng nghỉ, luôn ra hiệu và cố gắng chỉ đạo cả đội, cứ như đang điều khiển giao thông vậy.’
Nếu những câu nói trên giải thích được một phần nguồn gốc của HLV Guardiola thì ta cũng cần tìm hiểu về kết thúc u ám của sự nghiệp chơi bóng của anh ở Camp Nou và những sự kiện đã biến anh thành một con người cứng rắn hơn trong nhiệm vụ quản lý Barcelona.
Sau vụ thôi việc kịch tích và liều mạng của Cruyff, CLB được xây dựng lại dưới tay Robson và Van Gaal theo một cách làm giảm tầm quan trọng của Guardiola và hạn chế tiềm năng lương của anh. Ở La Masia, các cầu thủ được ký hợp đồng với các khoản tiền khổng lồ thay vì được phát triển. Họ yêu cầu và được trả những khoản lương khổng lồ rất chính đáng, và điều này có nghĩa là nếu CLB đang thắt lưng buộc bụng và nếu một hệ thống cấp bậc về mức độ quan trọng được triển khai thì Guardiola và những người giống anh sẽ gặp khó khăn.
Guardiola vẫn giữ vững các nguyên tắc của mình, đôi khi rất kín đáo và cũng là một người ‘trắng đen rõ ràng’. Có lẽ anh cũng góp phần làm xấu đi mối quan hệ giữa mình với ban lãnh đạo, khi đó do cựu phó chủ tịch Joan Gaspard đứng đầu. Anh chờ Gaspart chính thức đưa ra đề nghị gia hạn, phản ánh địa vị và thành tích của anh. Điều đó không bao giờ xảy ra.
Vì vậy, trong một buổi họp báo vào tháng 4 năm 2001, anh tuyên bố đưa ra quyết định đơn phương rời bỏ Barcelona để bắt đầu một cuộc phiêu lưu mới ở nước ngoài. Đây là một tuyên bố gây chấn động. Anh không chỉ là người Catala có nhiều thành tích nhất trong lịch sử CLB mà còn là biểu tượng của La Masia. Anh có rất nhiều người hâm mộ và trí tuệ bóng đá tuyệt vời.
Người Catala thường nói ‘Catalonia có tất cả những gì con người ta mong muốn’. Họ kể đến bãi biển, núi non, trượt tuyết, thời tiết, đồ ăn, bóng đá và nghệ thuật. Đúng là cuộc sống ở đó khá ổn. Nhưng với một số người, điều đó có nghĩa là không cần phải mở rộng thêm nữa. Tengo todo aquí (Tôi đã có tất cả ở đây rồi) là một cách diễn đạt ngột ngạt. Hẳn là nó có thể hạn chế nhu cầu mở rộng và thử nghiệm của họ.
Guardiola thì khác. Anh nói tại buổi họp báo: ‘11 giờ đêm qua, tôi gặp chủ tịch Gaspard và chúng tôi nói chuyện trong hai tiếng đồng hồ. Tôi mời ông ấy tham dự cuộc gặp mặt này với tôi nhưng ông không đi được vì phải đến một nơi khác trong hôm nay. Ông ấy sẽ nói chuyện với các bạn vào thứ ba, nhưng hôm nay tôi đến đây để trình bày với các bạn cách hiểu của tôi về những gì chúng tôi đã bàn bạc.
‘Khi đến Barcelona, tôi là một thằng nhóc 13 tuổi không chút kinh nghiệm. Giờ thì tôi đã có những đứa con của riêng mình. Đây đã là ngôi nhà của tôi trong suốt 17 năm và tôi rất hạnh phúc và tự hào được lớn lên và trưởng thành ở nơi đây. Nhưng giờ đây tôi đã 30 tuổi và có cảm giác rằng tôi đang nhìn sự nghiệp của chính mình trôi qua kẽ tay. Tôi không còn nhiều năm để chơi bóng nữa và tôi phải cân nhắc các lựa chọn của mình. Tôi nên hài lòng với việc hoàn thành sự nghiệp của mình ở đây hay chấp nhận thách thức khám phá các đất nước khác và đội tuyển bóng đá của họ? Tìm hiểu các CLB khác nhau và các đồng đội mới để cùng nhau đá và thi đấu? Thành thật mà nói thì tôi muốn khám phá những điều mới mẻ hơn.
‘Vì các lý do này, tôi phải nói với các bạn chính xác những gì tôi đã nói với chủ tịch hôm qua, rằng tôi sẽ hoàn thành sự nghiệp của mình ở nước ngoài. Tôi chưa biết là ở đâu bởi từ trước đến giờ tôi luôn bỏ ngoài tai mọi lời đề nghị. Tôi cần phải hoàn thành nhiệm vụ của mình với Barça trước đã. Nhưng từ giờ phút này trở đi, tôi sẽ gõ cửa ở Anh, Ý, Pháp và Đức. Josep Maria Orobitg sẽ đại diện cho tôi và anh ấy, và một mình anh ấy có thể phát biểu trên danh nghĩa của tôi. Rõ ràng tôi sẽ tìm kiếm cơ hội tốt nhất để có thể tận hưởng những năm tháng ít ỏi cuối cùng với tư cách cầu thủ. Tôi đang tìm kiếm một CLB nơi tôi có thể tiếp tục học hỏi nhưng cùng lúc cũng được chia sẻ những gì mình đã học được ở CLB này.
‘Chủ tịch cũng đã cho phép tôi tuyên bố với các bạn rằng nếu tôi không tìm được một CLB mà mình có hứng thú thì ông sẽ giữ một chỗ cho tôi ở đây. Tuy nhiên, tôi đã quyết định và tôi sẽ đi. Đây không phải là một quyết định bồng bột sau một trận đấu tốt hay tồi tệ, mà tôi đã suy nghĩ về nó trong một thời gian dài. Tôi quyết tâm sẽ mang đến cho một CLB khác lợi ích từ kiến thức và kinh nghiệm mà tôi đã khai thác được ở đây nhờ sự dạy dỗ của của rất nhiều những con người tài năng.
‘Tôi muốn nhân cơ hội này gửi lời cảm ơn đến chủ tịch Núñez và Gaspart, tất cả ban lãnh đạo và các HLV đã dìu dắt tôi từ năm tôi 13 tuổi. Tôi muốn cảm ơn Serra Ferrer, tất cả ban huấn luyện và các đồng đội đã giúp tôi trở thành một cầu thủ giỏi. Tôi thấy mình thật may mắn vì đã được chơi cùng họ. Tôi cũng muốn cảm ơn các bạn, những người bạn thân thiết đã cùng tôi trải qua thăng trầm. Chúng ta đã đi cùng nhau một chặng đường dài. Tôi cũng muốn cảm ơn các cổ động viên đã ủng hộ tôi trong tư cách một cầu thủ và cả những người chưa thực sự ấn tượng, bởi xét cho cùng thì tất cả chúng ta đều hành động vì tình yêu dành cho CLB này. Cảm ơn tất cả mọi người đã giúp tôi trở thành tôi ngày hôm nay.’
Tôi ghi lại tuyên bố này ở đây vì nó cho thấy rất nhiều điều. Một biểu tượng của CLB ra đi mà chủ tịch cũng không buồn xuất hiện cùng anh trong dịp đó. Họ tiếp tục đưa ra hai phán quyết riêng biệt về những gì đã xảy ra. Tuy nhiên, hãy để ý giọng điệu trang trọng, rõ ràng của Guardiola. Đó là cách anh cố xử sự cho đến tận ngày nay – nhất là trước công chúng. Lòng yêu mến và thời gian của anh ở CLB là rõ ràng.
Nhưng tuyên bố rằng anh cảm thấy ‘sự nghiệp của chính mình trôi qua kẽ tay’ và lời thừa nhận không hổ thẹn rằng anh sẽ đi gõ cửa từng nơi (thay vì chờ người ta tìm đến mình) là minh chứng điển hình cho sự thẳng thắn của anh. Không giả vờ cao quý, không giả vờ khiêm tốn.
Xắn tay áo lên, làm việc chăm chỉ, không sợ phải thừa nhận mình muốn có được một thứ gì đó đến mức nào.
Anh cũng nói về ‘đam mê đối với các đội tuyển Anh’ của mình.
‘Họ rất trung thực, xông xáo, và thường thì họ không cố cầm hòa như Liverpool trong trận đấu gần đây ở Camp Nou. Ở các sân vận động của nước Anh, ta hít ngửi bóng đá ở trạng thái tự nhiên, trong lành của nó. Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên chơi ở Old Trafford. Thật không thể tin nổi.’
Đó là khởi đầu cho những thời kỳ hỗn loạn cực độ. Luciano Moggi, chủ tịch của Juventus, đã đưa ra rồi sau đó rút lại cơ hội cho anh chơi trong đội bóng thành Turin mà Guardiola rất muốn nhận lời.
Quãng thời gian của anh ở Ý bao gồm đá cho Carlo Mazzone ở Brescia, rồi kết thúc bằng một lời buộc tội nhầm rằng anh dùng chất kích thích. Giữa hai giai đoạn ngắn ngủi ở Brescia, Guardiola gia nhập Roma của Fabio Capello với ý định học hỏi từ một trong những HLV đương thời xuất sắc nhất. Đến khi ra đi, anh đã chịu đựng đủ từ Capello, nhưng cũng đã học được những điều sẽ được thể hiện ở sự nghiệp HLV tương lai của mình.
Những năm tháng của anh ở Qatar đầy những buồn vui lẫn lộn. Không phải chịu áp lực thật sự, anh có thời gian để lêu lổng với những người bạn như Hierro và anh em sinh đôi De Boer, chơi gôn, đi xem phim và học tiếng Anh, cũng như dành nhiều thời gian hơn cho cuộc sống gia đình. Hierro nhớ lại: ‘Sau sự nghiệp của Pep ở Barça và các trải nghiệm của cậu ấy ở Ý, tất cả những gì chúng tôi muốn là lại được chơi bóng đá như một thú vui, giống như hồi 17 tuổi vừa bắt đầu sự nghiệp. Chúng tôi muốn được sống lại niềm vui thích ấy.’
Một bài phỏng vấn trên truyền hình Tây Ban Nha trong giai đoạn này cho thấy ít nhất anh vẫn luôn cảm thấy mình là một người Catala, sau tổng cộng bốn năm xa xứ. Từng thừa nhận rằng việc chỉ có thể về nước vài tháng một lần khiến cuộc sống xa Catalonia ‘dễ chịu đựng hơn,’ anh trình bày lại mong muốn của mình rằng đội tuyển ‘quốc gia’ Catalonia sẽ được FIFA công nhận.
‘Không may là luật bóng đá chỉ rõ rằng Catalonia không được thi đấu dưới danh nghĩa một đội tuyển quốc gia ở tất cả các giải đấu lớn. Khi chơi cho đội tuyển Tây Ban Nha, tôi đã được gọi đi đá cho đội tuyển quốc gia và rất vui mừng, nhưng con người ta không thể thay đổi cảm xúc và tôi yêu đất nước của mình bằng tất cả khối óc và trái tim. Đất nước tôi đã có ngôn ngữ riêng từ hàng trăm năm nay, khác hẳn với Catalonia.’
Nhân dịp đề cập đến nhân dạng, anh tâm sự về vô số những cách hiểu sai mà tính cách của anh đã gây ra cho mọi người.
‘Rất nhiều người ở tuổi tôi thích đọc sách và đi xem phim, chỉ là khi nói về chúng trong các cuộc phỏng vấn tôi diễn đạt có hơi khác một chút. Sự thật là rất nhiều cầu thủ thích đọc sách và đi xem phim. Có những người thích đồ ăn McDonald’s còn những người khác lại thích các nhà hàng sang trọng hơn.
‘Tôi cố gắng sống với đam mê chứ không bàng quan với cuộc đời. Mọi thứ đều có ý nghĩa với tôi. Sống là phải như vậy, nếu không thì sống để làm gì chứ? Ta không thể làm vừa lòng tất cả mọi người; và cố gắng vươn tới hình ảnh mà người khác muốn ta trở thành là chẳng để làm gì. Với tôi, quan trọng nhất là phải là chính mình.’
Tình bạn của anh với nhà thiết kế thời trang Toni Miró đã dẫn đến việc hai người bàn bạc về một dòng thời trang mới vào mùa xuân năm 1993, và rồi Guardiola tình nguyện làm người mẫu cho một phần của dòng sản phẩm vào tháng 7. Khi đó đang không phải là mua thi đấu và anh có thời gian của riêng mình, nhưng theo như Miró nhớ lại thì Cruyff không vui vẻ cho lắm.
‘Pep và tôi đang nói chuyện, cậu ấy thích ý tưởng làm người mẫu cho tôi, nhưng Cruyff lại khó chịu đến mức trừng phạt anh bằng cách sa thải.
Khi bạn tôi là Gabriele Marcotti, phóng viên xuất sắc của mảng bóng đá châu Âu trên tờ The Times, đến thăm Guardiola ở Doha, anh bắt gặp Pep đang buồn rầu về những thay đổi nhanh chóng trong môn thể thao này kể từ lần xuất hiện trước công chúng đầu tiên của anh 14 năm về trước. Anh nói với Gabriele: ‘Tôi nghĩ bây giờ không còn các cầu thủ như tôi nữa vì bóng đá đã nghiêng về chiến thuật và sức lực. Ở hầu hết các CLB, cầu thủ được giao các vai trò nhất định và tính sáng tạo chỉ có thể tồn tại trong phạm vi đó. Tôi chưa thay đổi, các kỹ năng của tôi chưa bị mài mòn. Chỉ là bóng đá đã thay đổi; giờ đây nó bạo lực hơn rất nhiều. Để chơi trước bốn hậu vệ, anh phải biết giành bóng. Nếu tôi là một cầu thủ 20 tuổi ở Barcelona, tôi sẽ không bao giờ được chơi chuyên nghiệp. May ra tôi sẽ được đá ở một giải hạng ba nào đó.’
Nghe thật đáng buồn. Nhưng anh đã tiến tới chứng minh rằng mình đã sai.
Một Pep Guardiola trẻ tuổi sẽ là cực kỳ ăn khớp trong đội tuyển Barça hiện tại, ngay cả nếu khả năng cản bóng của anh có hơi yếu hơn Sergio Busquets.
Một người có suy nghĩ khác hẳn về cỗ máy chuyền bóng Catala này là Paul Jewell, và chính điều này là nguyên nhân của một trong những cái duyên không thành của Guardiola với bóng đá Anh. Cuối năm 2005, anh đã mệt mỏi với cuộc sống và bóng đá ở Qatar nhưng quyết định đi theo bạn mình là Hierro, người đã gia nhập Bolton Wanderers trong một mùa giải. Hierro rất yêu thích quãng thời gian ngắn ngủi của mình ở Anh.
Jewell chưa biết điều này, nhưng ông biết rằng Guardiola có thể vẫn còn tầm nhìn và trình độ chuyên môn để cống hiến cho đội bóng Wigan của ông khi họ cố gắng chứng tỏ mình ở Giải ngoại hạng Anh. HLV Wigan gọi điện cho Guardiola, để lại một lời nhắn nhưng, theo như ông nói với tôi, ‘không thực sự mong đợi sẽ nhận được hồi âm’. Nhưng chỉ hơn hai phút sau, Pep gọi lại cho ông.
‘Cậu ấy rất hứng thú với đề nghị của tôi và ngắt lời tôi khi tôi cố giải thích một chút về Wigan: ‘Tôi vẫn luôn theo dõi đội của ông, tôi biết chính xác rằng đội chơi như thế nào và tôi không hề ngạc nhiên rằng Wigan đã thành công.’’
Các điều khoản được thảo luận và dù mức lương tối đa ở Wigan khi đó chỉ là hơn 10.000 bảng/tuần, Guardiola rất hào hứng ký hợp đồng. Giờ đây, Jewell nói: ‘Tôi vẫn luôn thích lối chơi của Pep; cậu ấy đi trước thời đại. Trong thời đại của tôi, cậu ấy là tiền vệ chuyền bóng xuất sắc nhất, khiến bóng đá trông như một cuộc dạo chơi vậy.’
Không may cho Jewell là bạn thân của Guardiola, Juanma Lillo, đã tiếp quản Dorados de Sinaloa của Mexico và gây sức ép bắt chàng cầu thủ Catala đến giúp anh ở trung tuyến. Lòng trung thành là rất quan trọng với Pep, vì vậy anh đồng ý và bỏ qua ý tưởng Wigan. Jewell vẫn luôn nuối tiếc về chuyện này.
‘Tính đơn giản là một trong những phần hợp thành hiệu quả nhất nhưng khó đạt được nhất trong bóng đá đỉnh cao,’ HLV Ipswich nói với tôi. ‘Cậu ấy đã có được nó khi còn là một cầu thủ và hãy nhìn vào lối đá của đội cậu ấy bây giờ xem. Quá nhiều cầu thủ và HLV làm mọi thứ trở nên phức tạp không cần thiết, nhưng Barça dưới thời Guardiola thì không bao giờ như vậy.
‘Tôi nhớ là cậu ấy luôn biết bóng sẽ bay tự do đến đâu vì lối chơi ép sân ở trung tuyến của Barcelona, và rồi cậu ấy thực hiện số lần chạm bóng ít nhất để chuyển bóng đến vị trí thuận lợi cho tấn công. Giờ đây đội bóng của cậu ấy cũng chơi tương tự; trong số hàng trăm những cú chuyền bóng họ hoàn thành trước Arsenal và MU trong mùa giải này (2010-11) rất nhiều trong số đó chỉ là một hoặc nhiều nhất là hai lần chạm. Nếu không cần chạm bóng thì họ sẽ không làm. Nếu cú chuyền tốt thì các cầu thủ của cậu ấy chỉ việc để mặc cho bóng lăn theo hướng của mình và giữ cho nó di chuyển về phía trước. Giá mà tôi có cơ hội được làm việc cùng cậu ấy.’
Điều mà Guardiola khám phá ra ở sa mạc, và sau đó là ở Mexico trong khoảng thời gian ngắn ngủi chơi cho Lillo, là anh vẫn phải dành hết tâm trí cho bóng đá. Anh muốn làm mọi thứ theo đúng cách chứ không phải là nắm ngay lấy cơ hội đầu tiên.
Vào năm 2003, ở Camp Nou có các cuộc bầu chọn chủ tịch mang ý nghĩa đánh dấu kỷ nguyên. Joan Laporta sẽ thắng và những năm tháng đẹp đẽ sẽ qua đi, nhưng đối thủ ngang tài ngang sức nhất của ông là Luis Bassat.
Bassat đủ thông minh để nhìn ra Guardiola, khi đó vẫn chơi cho Roma, là một tài sản vô giá cho CLB. Ứng cử viên cho chức chủ tịch FC Barcelona muốn anh lên làm HLV khi mới chỉ ở tuổi 32.
Ông nhớ lại: ‘Khi tôi ứng cử cho chức chủ tịch năm 2003, tôi đến Rome để ký hợp đồng với Pep. Tôi biết cậu ấy rất thông minh, yêu thích Barça và sẽ nỗ lực vì CLB. Chúng tôi bàn bạc trong sáu giờ và rồi cậu ấy đã thuyết phục được tôi rằng cậu ấy chưa đủ trình độ làm HLV. Khi đó cậu ấy chưa thi lấy bằng HLV.
‘Vì vậy tôi thay đổi ý định và xác định rằng cậu ấy làm trong ban lãnh đạo tương lai thì tốt hơn. Cậu ấy sẽ làm tốt, cũng như một HLV xuất sắc như hiện tại.’
Bassat dừng ở vị trí thứ hai trong cuộc bầu chọn, còn Guardiola quay lại với sự nghiệp chơi bóng và chuẩn bị cho tương lai của mình. Qua liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha, Guardiola đạt danh hiệu HLV và gần như ngay lập tức được chỉ định làm HLV cho Barça B.
Tháng 6 năm 2007, dù mới chỉ hơn một năm sau khi Barça đoạt cúp quốc gia thứ hai và hai cúp Châu Âu nhưng đội tuyển của Frank Rijkaard đã bắt đầu sa sút. Ngay sau khi đoạt cúp C1 ở Paris, thắng Arsenal 2-1, hai nhân vật quan trọng đã ra đi. Henk ten Cate, tên cớm trong hàng ngũ cảnh sát của Rijkaard, đã rời đội để tiếp quản ở Ajax. Dù Rijkaard là một cầu thủ cứng rắn và một kẻ thắng cuộc tàn nhẫn (ông từng bảo tôi rằng trong bóng đá đường phố nơi ông đã học các kỹ năng của mình là ‘giết hoặc bị giết’) nhưng ông không có thói quen sử dụng áp dụng kỷ luật thép.
Đời tư của Rijkaard cũng khá lộn xộn. Ông mất định hướng, mất bằng trung sĩ và mất lợi thế của mình. Ông không còn làm việc chăm chỉ và khao khát nữa, vì vậy đương nhiên một vài cầu thủ của ông cũng trở nên tương tự.
Thế rồi Henrik Larsson rời đội. Anh có ảnh hưởng rất lớn. Không ngừng chăm chỉ, thông minh, chuyên nghiệp và một thái độ hơi lạnh nhạt đối với những người không đạt được tiêu chuẩn của mình, chẳng có gì khó hiểu khi cổ động viên ở Camp Nou lại hâm mộ anh đến vậy.
Trách nhiệm giữ vững hướng đi của đội bóng không chỉ là của các cầu thủ, và chắc chắn không chỉ là của một chân sút riêng lẻ. Nhưng nếu Larson ở lại Camp Nou khi mọi thứ bắt đầu xấu đi thì sẽ có lời qua tiếng lại về tiêu chuẩn, thể lực và hành vi.
Một năm sau khi Guardiola lặng lẽ trở lại Barça, vào tháng 5 năm 2008, đội tuyển của Rijkaard tiến được đến bán kết cúp C1 nhưng rất huênh hoang và sẵn sàng bị những kẻ thắng cuộc của Paul Scholes ở Old Trafford làm cho tịt ngòi.
Nếu để ý, bất kỳ ai cũng có thể đoán trước được kết quả – đám đông ở Camp Nou thực ra đã chế nhạo đội bóng của mình vào bán kết vì cuộc phô bày ở trận tứ kết trước Schalke 04 rất thăm dò và vá víu. Các cầu thủ trông không còn khỏe mạnh, quyết tâm và hạnh phúc khi chơi nữa; giống như xem một loài chó săn mồi dữ tợn nhanh chóng biến thành một con Labrador béo lùn biết đi nhặt dép nhưng sẽ co rúm lại trước một tên chó xù hay sủa.
Rijkaard đã mang đến cho Barça những năm tháng tuyệt vời, quá trình gây dựng lại đội bóng của ông đã nhận được sự hỗ trợ thông minh từ Joan Laporta và Txiki Begiristain. Ở hậu trường, Ferran Soriano và Marc Ingla đã thay đổi hoàn toàn cơ cấu tài chính của CLB và cải thiện hiệu quả marketing của nó. Họ là hai bộ óc bị coi nhẹ trong công cuộc vực dậy FC Barcelona hiện tại.
Nhưng chính lòng trung thành của Laporta với Rijkaard và chất lượng công việc mà anh mang đến cho người khổng lồ đang suy kiệt này đã cho anh cơ hội tiếp tục giữ vị trí HLV trong mùa giải 2007-08 ấy. Đó là một sai lầm.
Trong khi đó, người hùng của chúng ta và công việc kéo dài 12 tháng của anh với Barça B thì sao?
Khi một thành viên trong ban tư vấn của Laporta, Cruyff, Begiristain và Evarist Murtra (một thành viên ban lãnh đạo) quyết định rằng Guardiola cần phải hồi hương, họ đã phải tranh luận xem liệu anh có phải là người phù hợp để huấn luyện Barça B hay không.
Dưới đội hình chính thức có khoảng 12 mức trình độ cầu thủ trẻ từ bảy tuổi trở lên. Không đâu có lực lượng dự bị như ở Tây Ban Nha; nếu một cầu thủ ở đội hình chính phải rời sân vì chấn thương và cần tập luyện để có được sức lực trở lại thì anh ta cũng không thể đá vài trận hạng ‘B’ được. Đội hình B là một sân chơi chứng tỏ năng lực cho các cầu thủ trẻ, một diễn đàn mua bán cho những người đã ở độ tuổi 22-25 mà vẫn chưa được lên đá ở đội hình chính, và là thước đo cho tình trạng sức khỏe chung của ngân hàng gien của FC Barcelona. Đội hình này được trả lương theo mức chuyên nghiệp; năm 2011 nó có 27 cầu thủ và trong quá khứ, những người như Juande Ramos đã bắt đầu sự nghiệp huấn luyện của mình ở đây.
Có một điều đáng buồn trong việc di chuyển Guardiola, đó là chính Quique Costas, người mà trước đây dưới vai trò HLV Barça B, đã cho chàng tiền vệ trẻ rất nhiều lời khen và động lực trước khi anh bắt đầu chơi dưới thời Cruyff, người đã bị thay thế sau một mùa giải ảm đạm.
Không khí tồi tệ bao trùm CLB vì sự tụt dốc quá sâu chỉ sau một năm. Ngày mà Guardiola được dẫn vào một cách bất ngờ ngay cả với các phương tiện truyền thông Catala, Begiristain đang chỉ trích nặng nề đội hình chính: ‘Phải huấn luyện khắt khe và chuyên nghiệp hơn. Chúng ta đang thất thế từ vị trí thắng cuộc, chúng ta đang bị ghi bàn ở những phút cuối của trận đấu, phải tập luyện tốt hơn thì mới có thể đá tốt hơn được.’
Cùng ngày hôm đó, Laporta bổ sung: ‘Một số cầu thủ tôi phải ngả mũ kính phục. Những người khác tôi không có gì để chê trách. Nhưng có một nhóm thứ ba, những người tài năng nhưng cách hành xử lại chưa được tốt.’
Điều rõ ràng nhất là Rijkaard, người mà theo lịch sử cho thấy thì đáng lẽ đã phải bị sa thải ngay khi ấy chứ không phải 12 tháng sau: ‘Từ mùa giải vừa rồi, tôi sẽ chọn ký ức về Carles Puyol – đội trưởng của tôi. Cậu ấy đã cảm thấy rất cô đơn ở sa mạc, gào thét khản cổ để cố gắng duy trì tinh thần đội bóng. Cậu ấy đã phải chịu đựng rất nhiều trong năm nay.’
Ông cũng tiết lộ thêm: ‘Đổ lỗi cho cầu thủ thì quá dễ, họ hành xử như những gì được cho phép. Tôi thà nhận lỗi về mình còn hơn.’
Dù chưa được chứng minh nhưng Guardiola đã có khí chất của một thủ lĩnh mới mẻ, đầy gấp gáp và khát khao. Trong bài thuyết trình của mình với tư cách HLV Barça B, anh nói: ‘Con người cầu thủ của tôi đã không còn. Là một HLV, tôi đang bắt đầu từ con số không. Chỉ có chiến thắng mới giúp tôi được tín nhiệm, đó là cách duy nhất để tôi trưởng thành trong vai trò HLV.
‘Ưu tiên ở đây là tiếp tục sản sinh các cầu thủ hạng nhất, nhưng nếu tôi không thắng, nếu chúng tôi không được thăng hạng thì tôi sẽ không được phép tiếp tục ở đây. Đó là nguyên tắc.
‘Tôi không nhận được bất kỳ lời mời nào khác và vì vậy tôi phải cảm ơn Barça, bởi nếu họ không tìm đến tôi thì bây giờ tôi vẫn đang ngồi nhà. Việc đầu tiên tôi muốn làm là truyền lại niềm tự hào và vinh dự của tôi khi được quay lại với CLB này. Tôi không coi đây là làm việc ở giải hạng ba, mà là làm việc cho Barça B. Các cầu thủ không nên nghĩ rằng mình đang chơi ở giải hạng ba, mà là đang đẩy cánh cửa lên đội hình chính thức.’
Laporta dí dỏm nhớ lại: ‘Từ những gì chúng tôi cảm nhận được thì khi đó có lẽ Pep sẽ chấp nhận huấn luyện cho Barça B mà không ăn lương.’
Năm ấy trôi qua tốt đẹp. Đội hình B vừa phải chịu đựng nỗi hổ thẹn bị chuyển xuống hạng ba còn Pep thì đến mà không có được lợi ích của một đội tuyển ổn định và được công nhận. Có một khoảnh khắc ấn tượng trước trận đấu đầu tiên tại sân nhà, trên sân Mini Estadi với sức chứa 15.000 cổ động viên, cách sân Camp Nou khoảng 100 mét. Các cầu thủ non nớt nhưng hăng hái của anh đang cố gây ấn tượng trong quá trình luyện tập, và người ta có thể nghe thấy Guardiola thét to những câu gợi nhớ lại buổi phỏng vấn đầu tiên của anh trên truyền hình Catala 20 năm về trước.
‘Tôi không muốn mọi người cố rê bóng như Leo Messi, hãy chuyền đi, chuyền đi rồi chuyền lại. Chuyền chính xác, di chuyển đúng, chuyền lại, chuyền, chuyền và chuyền.
‘Tôi muốn mọi di chuyển đều phải thông minh, mọi cú chuyền đều phải chính xác – đó là cách chúng ta tạo nên sự khác biệt với các đội còn lại, đó là tất cả những gì tôi muốn thấy.’
Trận đấu này ghi dấu cho hầu hết cả mùa giải. Balaguer sút xa, lao vào các cầu thủ trẻ của Guardiola, ghi được hai bàn và để thua 4-2. Chính xác thì đội hình đầu tiên của anh trong vai trò HLV của Barça B là: Oier; Córcoles, Xavi Torres, Botía, Víctor Sánchez, Espasandín, Crosas, Dimas, Abraham, Jeffrén, Víctor Vázquez, Guerra. Cả Pedro và Eneko đều ra sân với Pedro, người giờ đây là siêu sao ghi bàn ở World Cup, ghi bàn thắng thứ ba trong giờ đấu đầu đầu tiên.
Khác xa hình ảnh thanh lịch mà giờ đây chúng ta thường thấy trong các ngày thi đấu, vị HLV mới xuất hiện trong trận đầu tiên tại sân nhà với quần bò và áo phông Italia màu hồng.
Trên sân nhà, Guardiola biến Barça B trở thành gần như không thể đánh bại. Barcelona hoa mỹ ngày nay khi đó dân dã hơn nhiều. Cùng với lối tư duy chuyền bóng khó có thể thực hiện giữa các cú chuyền dài, chen lấn và cãi cọ thường thấy ở hạng ba, Guardiola đã khiến chúng phát huy tác dụng. Họ luyện tập rất nghiêm túc. Bất kỳ ai, dù quan trọng đến đâu, nếu không tập luyện nghiêm túc hàng ngày thì cuối tuần cũng sẽ không được chọn.
Họ có các hình phạt, luật lệ và một hệ thống thưởng nho nhỏ. Guardiola gặp các đội trưởng vào đầu trận đấu trước mùa giải và hứa rằng mỗi lần đội thắng ba trận liên tiếp thì anh sẽ đãi họ bữa trưa sau khi luyện tập. Các cầu thủ chỉ cần mất một tháng để làm cạn hầu bao của anh và đó chưa phải là lần cuối trong mùa giải đó – người ta bắt gặp họ nhiều lần ở các nhà hàng El Gorría và El Asador de Aranda. Nhưng anh bù lại chi phí của mình bằng cách phạt những người muộn giờ, bị bắt gặp không tập luyện chăm chỉ, đi chơi quá nửa đêm vào ngày thường và bị thẻ đỏ. Tôi không chắc rằng anh có tự phạt mình hay không, nhưng Guardiola cảm nhận thấy sự căng thẳng trong mùa giải đó và bị truất quyền thi đấu. Họ thắng giải hạng ba với chênh lệch một điểm.
Hậu vệ lùi trở thành hậu vệ cánh, tiền vệ cánh cắt vào trong để thành năm tiền đạo còn hậu vệ cánh chồng chéo lên nhau, Sergio Busquets bắt đầu đá chốt và thường lùi lại giúp phòng thủ khi đội hình 4-3-3 ban đầu biến thành 3-4-3. Cầu thủ chốt sắp đặt thế trận, dùng bóng nhiều nhất và lùi lại làm trung vệ bổ trợ bên cạnh Botía, Chico hoặc Valiente. Tiền đạo và hai tiền vệ cánh (trái và phải) kết hợp để quây ép nếu đối thủ định giành bóng từ phía sau.
Barça B thắng 21 trận ở sân nhà. Ngoài ra cũng có nổi bật lên thứ sẽ trở nên nổi tiếng nhất trong trận đấu trước mùa giải Rome Champions League năm 2009 – video động lực. Ví dụ, trước trận đấu loại trực tiếp đầu tiên của Barça B với Castillo, anh cho họ xem bộ phim ‘Zidane – Một Chân dung Thế kỷ XXI’; đó là một bộ phim truyền cảm hứng và họ đã thắng 6-0.
Guardiola có một nỗi ám ảnh khá dễ hiểu là muốn các đội bóng của anh khởi động như những con thú háu đói trong năm phút đầu trận, chính từ đây mà anh nảy ra ý tưởng cho cầu thủ ra sân sau một liều adrenaline khổng lồ từ một bộ phim. Trước trận chung kết của mùa giải, lượt về quyết định của trận đấu loại trực tiếp với Barbastro, anh bật một đoạn phim về một ông bố 60 tuổi và người con trai mắc chứng bại não cùng thi đấu trong một cuộc thi Ironman . Anh cho họ xem phim 15 phút trước khi ra sân. Trong nhiều sự kiện, người cha phải cõng con mình. Một vài cầu thủ sau này đã thừa nhận rằng họ ra sân mà nước mắt chỉ chực trào ra.
Đó chính là khuôn mẫu cho ba mùa giải đầu tiên phụ trách đội hình chính thức của anh.
10.000 người hâm mộ trên sân Mini Estadi thấy một cú ghi bàn của Víctor Vázquez đánh dấu việc anh được thăng lên hạng B Segunda. Đội hình B quyết định của anh là: Oier, Córcoles, Chico, Xavi Torres, Espasandín, Sergio Bus¬quets,Dimas, Víctor Vázquez, Abraham,Pedro, Emil¬io, Guerra, Gai.
Khi đó, Guardiola đã biết được vài tháng rằng anh có khả năng sẽ kế tục Rijkaard từ mùa giải sau. Quả là một cách tuyệt vời để ngừng công việc huấn luyện đầu tiên của anh.
SERGIO BUSQUETS -NGƯỜI THỰC THI
TRONG QUÃNG THỜI GIAN Ở TÂY BAN NHA, tôi chưa từng thấy ai gây ra nhiều ý kiến trái chiều như Sergio Busquets khi anh xuất hiện ở đội hình chính thức với vai trò một phần của cuộc cách mạng Pep Guardiola.
Mỗi thành viên của đội hình chính thức ngay từ ban đầu đều biết tài năng của mình là gì, nhưng rất ít người bên ngoài biết được điều đó – người hâm mộ hay các phương tiện truyền thông. Tất nhiên Busquets đã thay đổi điều đó, nhưng những ngày đầu ấy rất kỳ lạ.
Anh có vẻ rất khác thường. Có lẽ là bởi anh chàng cao lêu nghêu này trông rất khác biệt so với các đồng đội bên cánh trái và phải của mình. Tuy nhiên, điều trở nên rõ ràng với tất cả chúng ta – và được nhấn mạnh mỗi lần ta nói chuyện với bất kỳ đồng đội nào của anh – là Busquets đã bổ sung ba điều quan trọng vào bước quá độ ra khỏi kết thúc độc hại từ triều đại của vị HLV trước đó.
Thứ nhất, anh là một đấu thủ tàn bạo và nhiều người tin rằng anh sử dụng các bản năng ấy một cách bất chính. Tuy nhiên, tôi tin rằng anh là thành viên trong đội của Guardiola, mà hầu hết bọn họ đều giống như HLV của mình thời còn là cầu thủ.
Ở đài truyền hình Gol Television ở Barcelona, tôi làm việc với một người từng chơi bóng rất xuất sắc ở thời của mình, Jordi Lardín. Là một người Catala cùng thời với Guardiola, nhưng là ngôi sao của Espanyol, Jordi nhấn mạnh rằng tuy Pep là một cầu thủ xuất chúng nhưng anh cũng sẽ sẵn sàng dùng thủ đoạn để đẩy đối thủ khỏi trận đấu nếu nhờ vậy anh có thể có thêm khoảng trống. Lăng mạ, dẫm chân – hãy đừng bôi nhọ hình ảnh của anh một cách không cần thiết, nhưng đại loại là như vậy. Giờ thì hãy nghĩ về lối chơi của Busquets.
Tiếp theo, ở anh là một bộ óc bóng đá cực kỳ thông minh. Trong ý tưởng của Guardiola về một Camp Nou không tưởng, anh sẽ được tùy ý sử dụng 20 cầu thủ xuất sắc, nhưng trí óc của họ cũng luôn phải hoạt động hết công suất. Tác động của Busquets đối với nơi sử dụng thế ép– khía cạnh đã trở thành một phần đặc trưng của thời đại Guardiola – và việc nó thường xuyên hiệu quả thế nào đã cho thấy tầm quan trọng của anh đối với đội bóng.
Javier Mascherano nói với tôi về ‘Busi’: ‘Cậu ấy có tài năng để chơi cho bất kỳ đội bóng nào ở bất kỳ nơi nào trên thế giới, nhưng cậu ấy sinh ra là để chơi cho đội này, một anh chàng hoàn hảo theo nghĩa đen. Cậu ấy biết cướp bóng, sở hữu các kỹ thuật tuyệt vời và sắp xếp chiến thuật. Tôi phải xem cậu ấy đá và cố học hỏi.’
Víctor Valdés cho phép hàng hậu vệ tiến xa lên phía trước, Busquets đẩy hàng tiền vệ lên vài mét nhằm giúp đỡ các tiền đạo khi họ chơi ép. Tất cả đó là một quá trình.
Cuối cùng, tôi rất vui được chuyển ‘nhiệm vụ hoan nghênh’ cho Xavi, người biết nhiều về điều này hơn là tôi. Chính anh chàng Catala này đã chỉ ra sự thiếu sót mala leche, hay ‘sự xấu tính’, trong đội. Anh tiết lộ rằng Busquets học chơi bóng trên những con phố ổ chuột Badia del Vallès và sẵn sàng mang tính cách ‘thực thi’ ấy vào những tình huống mà các nghệ sĩ của Barcelona bị ức hiếp. Các chàng cầu thủ nhỏ con rất thích điều này.
Từ đó anh đã có được lòng tin của những người hoài nghi, cho đến tận trận chung kết World Cup ở Soccer City (Busquets trở thành người tiếp quản đương nhiên cho Marcos Senna giữa Euro 2008 và giải Nam Mỹ 2010), nhưng dù bạn có yêu thích anh hay không thì có một điều chắc chắn là Sergio Busquets vẫn luôn là một phần hợp thành không thể thiếu trong thành công của Barcelona.
